به گزارش راه شلمچه، انسان اگر مؤمن باشد کسی نمی‌تواند او را گمراه کند. این دلیل هم که رعایت حجاب به‌نفع خود زن است، برای واجب بودن حجاب پذیرفتنی نیست زیرا بخشی از تعرض‌های جنسی به زنان از طرف محارم است که رعایت حجاب در برابرشان واجب نبوده.
پاسخ: سعادت و بقای هر جامعه‌ای در گرو همکاری افراد آن جامعه باهم است و نمی‌توان گفت: دیگران به من ربطی ندارند. هم زن و هم مرد باید به‌گونه‌ای در جامعه زندگی کنند که اولاً برای خودشان مشکلی پیش نیاید و ثانیاً دیگران به مشکل نیفتند. حجاب یکی از تکالیف اجتماعی اسلام است که اختصاصی به زنان ندارد و مردان نیز ملزم به رعایت آن هستند. فایده حجاب در گام اول به خود شخص و در مرحله بعد متوجه دیگران می‌شود. برخلاف تصور نادرست برخی، هر فردی اعم از مرد و زن، به‌جز در مقابل همسرش، در مقابل مابقی افراد، حتی محارم خود، باید حجاب را رعایت کند؛ البته حجاب در مقابل نامحرم باحجاب در مقابل محارم متفاوت است.
حجاب یک مسئولیت اجتماعی
مطابق قرآن‌کریم هیچ‌کس بار گناه دیگری را برنمی‌دارد و بهخاطر گناهی که دیگری مرتکب شده است، اگر در انجام آن به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم نقشی نداشته باشد، مجازات نخواهد شد: «أَلاّ تَزِرُ و ازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرى»؛(۱) هیچ سنگین‌باری بار گناه دیگری را برنمی‌دارد.
اما این بدان معنا نیست که افراد یک جامعه در مقابل هم مسئولیتی ندارند و بدون توجه به مصلحت دیگران، هرگونه که بخواهند، می‌توانند زندگی کنند: «... یکدیگر را بر انجام کارهای خیر و پرهیزکاری یاری کنید و یکدیگر را بر گناه و تجاوز یاری ندهید...»(2)
یکی از مصادیق تعاون و همکاری در مسیر زندگی خوب، رعایت حجاب و حضور عفیفانه افراد در جامعه است. زن و مرد باید به‌گونه‌ای در جامعه حضور پیدا کنند که نه حواس خودشان از اهداف اصلی زندگی پرت شود و نه حواس دیگران را پرت کنند. به‌ویژه که هر مردی مادر، خواهر، همسر، دختر و... دارد و از مردان دیگر توقع دارد که حضور و رفتارشان در جامعه به‌گونه‌ای نباشد که اعضای خانواده‌اش آلوده به فساد شوند؛ چنان‌که هر زنی نیز از زنان دیگر در رابطه با پدر، برادر، شوهر، پسر و... خودش همین توقع را دارد.
چرا زن باید به خاطر مرد حجاب داشته باشد؟
برخلاف تصور برخی، رعایت حجاب فقط به مردان یا زنان نامحرم اختصاص ندارد. هم مردان و هم زنان باید در مقابل سایر مردان و زنان نیز حجاب را رعایت کنند و تنها تفاوتی که وجود دارد، مقدار حجاب است. لذا هیچ زن و مردی نمی‌تواند به‌جز در برابر همسرش، در مقابل دیگران بدون حجاب ظاهر شود.
نکته دیگر اینکه اولاً فایده حجاب در درجه اول به خود شخص برمی‌گردد و به او کمک می‌کند بدون مشغول شدن به امور ناچیز دنیا، فکر و تلاشش را متوجه اهداف اصلی زندگی‌اش بکند؛ نه اینکه سعادت ابدی خود را فدای لذت‌های زودگذر دنیا بکند؛ ثانیاً همان‌طور که گذشت هر فردی نسبت به سایر افراد جامعه نیز مسئولیت دارد و نمی‌تواند بگوید دیگران به من ربطی ندارند.
آیا صرف ایمان برای پاک ماندن کافی است؟
هرچند ایمان نقش بسیار مهمی در پاک ماندن و آلوده نشدن به فساد دارد، اما به‌تنهائی کافی نیست. برای نمونه، اگر کسی بدن قوی‌ای داشته باشد، دیرتر و کمتر مریض می‌شود، اما این بدین معنا نیست که چنین شخصی هرگز مریض نمی‌شود و از این‌رو، نیازی به مراعات نکات بهداشتی ندارد. بهخاطر همین نکته است که در همه جوامع، هم در مدارس و از دوران بچگی به افراد جامعه آموزش‌های لازم را برای جلوگیری از آلوده شدن به انواع جرم‌ها و فسادها می‌دهند و هم تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا جامعه امن و سالمی داشته باشند و درنتیجه، افراد فاسد و بزه‌کار به‌آسانی نتوانند فعالیت کنند. هیچ‌گاه دیده و شنیده نشده که متولیان یک جامعه بگویند: چون افراد، آموزش‌های لازم را دیده‌اند، نیازی به سالم نگه‌داشتن جامعه نیست؛ بنابراین، همان‌طور که صرف آموزش افراد کفایت نمی‌کند و باید جامعه هم شرایط مطلوبی داشته باشد، صرف ایمان داشتن هم کافی نیست و باید جامعه را سالم نگه داشت.
حجاب(پوشش مناسب) حتی در مقابل محارم هم واجب است
انسان فقط درصورتی‌که با همسرش تنها باشد، می‌تواند بدون حجاب باشد و در مابقی موارد حجاب بر او واجب است. بله مقدار حجاب در مقابل افراد مختلف، متفاوت است؛ بنابراین، نباید گمان کرد اگر کسی محرم بود، دیگر نیازی به رعایت حجاب در مقابل او نیست و به هر شکلی می‌توان در مقابل او حاضر شد. هر مردی باید در مقابل مادر، عمه، خاله، خواهر، دختر و... خود پوشش لازم را داشته باشد و شرعاً اجازه ندارد با هر نوع پوششی در مقابل آنها ظاهر شود. چنان‌که زن هم همین وظیفه را دارد و نمی‌تواند با هر لباسی در مقابل محارم خود حاضر شود. این تصور نادرست و عدم رعایت همین امور به‌ظاهر ساده، منجر به مشکلات بسیار بزرگی برای برخی از خانواده‌ها شده است.
لذا بایستی علت بروز برخی مشکلات از سوی محارم را در رعایت نکردن حجاب لازم و پوشش مناسب(حتی در داخل منزل و بین محارم) دانست، نه اینکه علتش رعایت حجاب بوده باشد؛ چنین استدلالی(که رعایت حجاب به نفع خود زن هم نیست چون گاهی از سوی محارم و جایی که حجاب واجب نیست، مورد تعرض قرار می‌گیرد) به بیراهه کشاندن و آدرس غلط دادن است؛ زیرا رعایت حجاب و پوشش سر و بدن در بیرون خانه و در مقابل نامحرم، دلیل نمی‌شود که در خانه و بین محارم، پوشش نامناسب داشته باشیم، بلکه همان‌جا هم پوشش مناسب خود را می‌خواهد؛ بنابراین نمی‌توان از تبعات منفی رعایت نکردن پوشش بین محارم، نتیجه بگیریم که پس در مقابل نامحرم و در بیرون خانه هم حجاب لازم نیست؛ برعکس بایستی اولویت را فهمید، یعنی وقتی رعایت نکردن پوشش مناسب در مقابل محارم می‌تواند فساد انگیز و تبعات منفی داشته باشد، به طریق اولی رعایت نکردن پوشش مناسب در بیرون خانه و در مقابل نامحرم می‌تواند تبعات منفی بیشتر و جبران‌ناپذیر داشته باشد.
نتیجه:
1. مطابق قرآن‌کریم هیچ‌کس بهخاطر گناه دیگری مجازات نخواهد شد، اما این بدین معنا نیست که افراد یک جامعه در مقابل هم مسئولیتی ندارند و بدون توجه به مصلحت دیگران، به هرگونه که بخواهند، می‌توانند زندگی کنند.
2. هرچند ایمان، نقش بسیار مهمی در پاک ماندن و آلوده نشدن به فساد دارد، اما به‌تنهائی کافی نیست و باید جامعه را نیز سالم نگه داشت.
3. حجاب و پوشش مناسب حتی در مقابل محارم هم واجب است و بهخاطر همین، آدمی مجاز نیست به هر شکلی و با هر پوششی در مقابل محارم خود حاضر شود. تنها جایی که حجاب لازم نیست در مقابل همسر است.
4. وقتی رعایت نکردن پوشش مناسب در مقابل محارم می‌تواند فساد‌انگیز و تبعات منفی داشته باشد، به طریق اولی رعایت نکردن پوشش مناسب در بیرون خانه و در مقابل نامحرم می‌تواند تبعات منفی بیشتر و جبران‌ناپذیر داشته باشد.
منابع برای مطالعه بیشتر:
مقاله «وجوب حجاب، حکمی فردی با آثار اجتماعی» اثر معصومه ایمنی، محمدکاظم رحمان‌ستایش و احمد باقری.
پی‌نوشت‌ها:
۱. نجم، آیه ۳۸.
2.مائده، آیه ۲.
* هادی غلامرضائی
